ჩვენ გვიყვარს საქართველო... 

ათეიზმი (ბერძნ. άθεος, ღმერთის გარეშე) — მსოფმხედველობა, რომელიც უარყოფსღმერთის, ღვთაებების და სხვა ზებუნებრივი ძალების არსებობას. ათეისტებს ზოგადად არელიგიურებად მიიჩნევენ, თუმცა ზოგიერთი რელიგია, როგორიცაა ბუდიზმი, ათეისტურად ხასიათდება.

ათეისტის ქართული შესატყვისია ურწმუნო (და არა უღვთო, ვინაიდან ეს უკანასკნელი უფრო ადამიანის ხასიათს გამოხატავს ვიდრე მის შეხედულებებს).

მატერიალისტური ათეიზმი არ ცნობს ზებუნებრივ მოვლენებს და მათ ამსახველ ნაწერებსა თუ მონათხრობს, ამბებს მათ შესახებ უნდობლობას უცხადებს და უგულებელჰყოფს, შესაბამისად, იგი უარყოფს ნებისმიერი ღვთაებისა თუ ღმერთის არსებობას. ათეისტური შეხედულება რაციონალიზმს ეყრდნობა, მაგრამ, მიუხედავად ამისა, თითოეული ათეისტის განათლებასა და კულტურიდან გამომდინარე ათეიზმის განსხვავებული ფორმები არსებობს. აუცილებელია ათეიზმის გამიჯვნა აგნოსტიციზმისაგან, რამეთუ ეს უკანასკნელი არ უარყოფს ზებუნებრივის არსებობას, აგნოსტიციზმის თანახმად, მისი შეცნობა უბრალოდ აღემატება ადამიანის შესაძლებლობებს.

ათეიზმის მკაფიო განსაზღვრება დაბრკოლებულია იმის გამო, რომ ზოგჯერ იგი ერთდროულად აღნიშნავს რწმენის არქონასა და სარწმუნოების გააზრებულ და რეალურ უარყოფას. ამ ხარვეზის შესავსებად მრავალნაირი განსაზღვრება იქნება მოწოდებული, რომელთა უმრავლესობაც ათეიზმს განსაზღვრავს როგორც ამა თუ იმ ღვთაების რწმენის არქონას.

გარდა ამისა, ღვთაებრიობის მრავალგვარ განსაზღვრებას ერთგვარი განუსაზღვრელობა შემოაქვს ათეიზმის ცნებაში. ათეიზმის მიერ უკუგდებული მოვლენები შეიძლება იწყებოდეს ღმერთის გაპიროვნებული გამოსახულების (როგორც მაგალითად ქრისტიანობაში) უარყოფიდან ყოველგვარი სულიერი, ზებუნებრივი და ტრანსცენდენტალური რეალობის (მაგ. ბუდიზმსა და ინდუიზმში) უარყოფამდე.

მეცნიერული ათეიზმი [რედაქტირება]

პიერ სიმონ ლაპლასი — მეცნიერული ათეიზმის სიმბოლო

განმანათლებლობის ხანიდან მოყოლებული მეცნიერების წინსვლა საშუალებას იძლევა სულ უფრო და უფრო დამაკმაყოფილებლად აიხსნას სამყარო ღმერთის (ცნების) მოუშველებლად. ამის საილუსტრაციოდ გამოდგება ცნობილი გასაუბრება ნაპოლეონსა და პიერ სიმონ ლაპლასს შორის:

ნაპოლეონი : ბატონო ლაპლას, თქვენს სისტემაში ვერსად წავაწყდი ღმერთის ხსენებას.

ლაპლასი : ეგ ჰიპოთეზა არ დამჭირვებია.

მეცნიერთა გარკვეული ნაწილი არ ეთანხმებოდა ლაპლასს და აღნიშნავდა, რომ გულდასაწყვეტია ლაპლასის მომჭირნეობა იმ ჰიპოთეზის მიმართ, რომლის „ღირსებაც არის ის, რომ იგი ყველაფერს ხსნის", ამაზე ლაპლასს ფრანგი იმპერატორისათვის მიუგია:

ეგ ჰიპოთეზა, ბატონო ჩემო, ხსნის, უეჭველად, ყველაფერს, მაგრამ არაფრის წინასწარმეტყველების საშუალებას იძლევა.ჩემი კი, როგორც მეცნიერის მოვალეობაა, ისეთი ნაშრომების მოწოდება, რომელთაც შეუძლიათ წინასწარმეტყველება.

მაშინ როდესაც ცოდნა სამყაროს შესახებ (უფრო ზოგადად კი მეცნიერება) თავისი განვითარების საწყის ეტაპზე იყო, ოკამის სამართებელი (ანუ მომჭირნეობის პრინციპი) მორწმუნეთა მხარეს იხრებოდა, რამეთუ ღვთისმეტყველები კაცობრიობის რთულ კითხვებს მარტივ, ადვილად გასაგებ პასუხებს სცემდნენ, ეს ამართლებს ღმერთის ჰიპოთეზის მოხმობას რაციონალურ მსჯელობებში.

არისტოტელეს მოსაზრება წესად იყო ქცეული: მცირედ განჭვრეტადი მთვარისქვეშა სამყარო, რომელსაც განაგებს ცალმიმართული მოძრაობანი (წონის მქონე სხეულთა ვარდნა, წყლის ორთქლის აღმასვლა) უპირისპირდებოდა, მთავრის სფეროს მიღმა მდებარე, ციურ სამყაროს რომელიც სრულიად გასაგები იყო და რომელიც საუკუნო ციკლებისაგან შედგებოდა; მთელი სირთულე „სხვა, ღვთიურ სამყაროში" იყო გადატანილი.

მაგრამ მეცნიერების განვითარების კვალად წარმოჩნდა ისეთი მოვლენები და ცნებები, რომელთა საშუალებითაც შესაძლებელი გახდა სამყაროს ახსნა ღვთიური ჩარევის გარეშე.

მეცნიერული ათეიზმი განისაზღვრება როგორც მიდგომა, რომლის მიხედვითაც რწმენის როლი სამყაროს ახსნაში ძალადაკარგულია.

სატანიზმი -

• 
  ზოგიერთი სატანისტი მემკვიდრეობას იღებს ანტიკური გნოსტიკებისგან, რომელნიც სამყაროს ყოფდნენ ორ ნაწილად — ხილვადი, მატერიალური და უხილავი —სულიერი. უხილავი, მუდმივი, სულიერი სამყაროს შემოქმედად, აღიარებდნენ ღმერთს, ხილვად, მატერიალურ, დროებით (დროით) ნაწილში კი სატანას.

• სატანისტური სიმბოლიკა და ესთეთიკა, შუა საუკუნეებში ჩამოყალიბდა, როგორც მტრის ხელოვნური ხატი, რომელიც გამოიყენებოდა კათოლიკების მიერ, მათი მტრების — იუდეისტი-კაბალისტების, ერეტიკოსების მიმართ. რიცხვი 666 მოყვანილი იოანე ღვთისმეტყველის ტექსტში, პენტაგრამა იმთავითვე გამოიყენებოდა იმქვეყნიური ძალებისგან დაცვის ნისნად (იხ. «ფაუსტი» გოეთე). '''შაბაშ'''ი — ეს არის „შაბათი"-ს, ებრაული სადღესასწაულო დღის სახეშეცვლილი დასახელება. შავი წიგნები (გრიმუარები) — ოდითგანვე წარმოადგენდნენ წყევლების და ჯადოების კრებულებს, რომლებიც მიეწერებოდა მეფე სოლომონს. რქა, რომელიც იხატება ეშმაკის თავზე, იმთავითვე არის ღვთიური ნიშანი (იხ. ცხვრის რქა, ალექსანდრე მაკედონელის ეპითეტი — „რქიანი")
• კათოლიკური ეკლესისს კრიზისის პერიოდში, არაერთი საკითხი, რაც მანამდე უთუო წყევლას იმსახურებდა, განსხვავებული კუთხით წარმოჩნდა, გაიზარდა ინტერესი აკრძალულისადმი. ანტიკლერიკალიზმის გავლენით წინ წამოიწია მეამბოხე ანგელოზის ფიგურამ. რომანტიზმმა მოიტანა ბოროტებით ხიბლის ელემენტები, მაგრამ სატანისტები ყოველთვის აღიქვამდნენ სატანას, როგორც ტიტანს, ჯანყის მოთავეს და ქრისტიანული პირმოთნეობის წინააღმდეგ პროტესტის სიმბოლოს.
  
  

  აგნოსტიციზმი და ათეიზმი
  
  ძირითადი სხვაობა აგნოსტიციზმსა და ათეიზმს შორის მდგომარეობს შემდეგში, რომ აგნოსტიციზმი ღმერთის პრინციპულ, რაციონალურ შემეცნების შესაძლებლობას, ხოლო ათეიზმი ღვთის ფაქტიურ რწმენას უარყოფს. ამასთან აგნოსტიციზმი უმეტესად ფილოსოფიური თვალსაზრისია, მაშინ როცა ათეიზმი თეიზმის საპირწონედ გვევლინება. სხვაობა იმდენადაა მნიშვნელოვანი, რამდენადაც ხშირად შეცდომით აგნოსტიციზმი ათეიზმის სინონიმად გამოიყენება. ზოგჯერ ისიც ითქმის, რომ აგნპსტიციზმი არ არის დამოუკუდებელი მსოფლმხედველობა, არამედ ოდენ ათეიზმის შემადგენელი პრინციპია. სხვანი იმასაც ამტკიცებენ, რომ ათეიზმი მხოლოდ როგორც აგნოსტიციზმის შედეგი იძენს აზრს. რომ ათეიზმი შედეგია აგნოსტიკური შეხედულებისა ღმერთის შემეცნების შეუძლებლობაზე. აქ მნიშვნელოვანია შემდეგი ვითარების გააზრება — აგნოსტიციზმი შეიძლება უშვებდეს ღმერთის არსებობას, მაგრამ გამორიცხავდეს მისი შემეცნების შესაძლებლობას. ათეიზმი კი ღმერთის რწმენის არქონას ნიშნავს.

  
  

  იგნოსტიციზმი და აპათიური აგნოსტიციზმი
  
  იგნოსტიციზმის(ინგლ.ignosticism, ასევე igtheism), ანუ აპათიური აგნოსტიციზმის მიხედვით კითხვა ღმერთის არსებობის შესახებ რადიკალურად უსაფუძვლოა, რადგნ მისი გადამოწმება შეუძლებელია. აგნოსტიკოსი ამბობს:”არ ვიცი, არსებობენ თუ არა ღმერთები”.იგნოსტიკოსი კი ამბობს:”არ ვიცი, არსებობენ თუ არა ღმერთები და ამას(ღმერთების არსებობა-არარსებობას) არავითარი მნიშვნელობა არ აქვს” ცნება იგნოსტიციზმი პირველად გამოიყენა ჰუმანისტური იუდაიზმის საზოგადოების დამფუძნებემა, რაბინმა შერვინ ვინმა(1928–2007). ცხადია, ამ შეხედულების საფუძვლებიც ძველ ანტიკაშია საძიებელი.